14.4.   PROGRAM 4 (PR-4)
OCHRONA ZASOBÓW ŚRODOWISKA NATURALNEGO I DZIEDZICTWA KULTUROWEGO

 

ZAŁOŻENIA OGÓLNE

Ochrona zasobów środowiska naturalnego stanowi jedno z priorytetowych zadań polityki strukturalnej. Problematyka z tym związana obejmują między innymi:

  • metody produkcji rolniczej
  • zalesianie gruntów
  • ochronę gatunków roślin i zwierząt
  • ochronę wód gruntowych i podziemnych
  • redukcję zanieczyszczeń
  • zachowanie krajobrazu i cennych obiektów przyrodniczych
  • zagospodarowanie odpadów
  • zachowanie użytków ekologicznych itd.

Rozwój infrastruktury technicznej w znacznej mierze będzie kreował warunki ochrony środowiska. Dotyczy to zwłaszcza programów w zakresie zaopatrzenia w wodę pitną, kanalizację i gospodarkę ściekami, utylizacją odpadów, zmiany systemów grzewczych na przyjazne  dla środowiska.

Przyjęcie przez Polskę ustawodawstwa Unii Europejskiej będzie wymagało podjęcia wielu działań związanych z ochroną środowiska , przyrody i krajobrazu, będą to wymogi nakazowo – zakazowe w zakresie korzystania z zasobów naturalnych, dopuszczalnych form zanieczyszczeń , sposobów zagospodarowania odpadów itp.

Działania służące realizacji tych dostosowań będą realizowanie w projektach współfinansowanych ze środków Unijnych.

Uwarunkowania wynikające z obowiązujących przepisów  z zakresu ochrony środowiska przyrodniczego –  obszary objęte ochroną, należą do nich:

  • parki krajobrazowe – Park Krajobrazowy Doliny Dolnej Odry z otuliną i Szczeciński Park Krajobrazowy z otuliną
  • użytki ekologiczne- „Zgniły Grzyb”, „Dolina Storczykowa”
  • miejsce regularnego przebywania i rozrodu zwierząt – strefa ochronna orlika krzykliwego
  • pomniki przyrody (5)

Operat generalny opracowany przez Biuro Konserwacji Przyrody w Szczecinie pod nazwą „WALORYZACJA PRZYRODNICZA GMINY GRYFINO” zaproponował utworzenie:

A) Obszaru Chronionego Krajobrazu –

  • DOLINA TYWY – przedmiotem ochrony jest: ekosystem i korytarz ekologiczny, malowniczy fragment krajobrazu
  • DOLINA PNIEWY – celem ochrony jest zachowanie ekosystemów wodno- leśnych oraz krajobrazu doliny
  • GRYFIŃSKI OBSZAR CHRONIONEGO KRAJOBRAZU – przedmiotem ochrony jest krajobraz strefy krawędzi Doliny Odry ze stanowiskiem cennych gat., roślin i zwierząt

B) Zespoły Przyrodniczo Krajobrazowe –

  • JEZIORO WEŁTYŃ włącznie z przyległymi lasami – celem ochrony jest zachowanie cennego obszaru faunistyczno-florystycznego
  • NADODRZAŃSKIE ŁĄKI – przedmiotem ochrony są fragmenty krajobrazu naturalnego i kulturowego

C) Rezerwaty

  • Rezerwat przyrody faunistyczno – florystyczny „Łąki Storczykowe” – przedmiotem ochrony jest bogate stanowisko storczyków i miejsce występowania chronionych gatunków zwierząt zlokalizowane na wschodnim brzegu jeziora koło wsi Wełtyń.
  • Rezerwat przyrody krajobrazowo – biocenotyczny „Wysoka Skarpa Rzeki Tywy” – celem ochrony jest dolina rzeczna z grądem zboczowym i płynącą rzeką Tywą – zlokalizowany między miejscowościami Gryfino i Szczawno.
  • Rezerwat przyrody faunistyczno – florystyczny „Mszar Gajki” – przedmiotem ochrony jest śródleśne torfowisko wysokie zlokalizowane na północ od Steklna.

D) Użytki ekologiczne –

  • Użytek ekologiczny faunistyczny „Chlebowo” – celem ochrony jest zachowanie ekosystemu wodnego wraz z chronionymi gat. roślin i zwierząt
  • Użytek ekologiczny florystyczno – faunistyczny – celem ochrony jest ekosystem wodny z chronionymi gatunkami zwierząt (płazy) na północ od Wysokiej Gryfińskiej.
  • Kompleks florystycznych użytków ekologicznych „Wzgórze Batowa” – celem ochrony jest kompleks wzgórz porośniętych murawą kserotermiczną między Radziszewem a Daleszewem.
  • Użytek ekologiczny florystyczny – zlokalizowany na wschód od Łubnicy, mozaika zbiorowisk łąkowych z rzadkimi gatunkami roślin.
  • Użytek ekologiczny faunistyczny „Bagienko” – celem ochrony jest bagno śródpolne z licznymi stanowiskami płazów zlokalizowane przy drodze Czepino – Stare Brynki.
  • Użytek ekologiczny florystyczno – faunistyczny – cenne stanowisko biocenotyczne na wschód od fermy Raczki.
  • Użytek ekologiczny florystyczno – faunistyczny – zlokalizowany na wschód od Starych Brynek, cenne stanowisko biocenotyczne.
  • Użytek ekologiczny florystyczno – faunistyczny – w skład którego wchodzi Jeziorko Krzywienko połączone ciekiem wodnym z Jeziorkiem Głębokie – przedmiotem ochrony jest cenne stanowisko biocenotyczne.
  • Użytek ekologiczny florystyczno – faunistyczny – zlokalizowany na północ od Gryfina, przedmiotem ochrony są turzyczowiska, stanowiska cennych gatunków chronionych – storczyków.
  • Użytek ekologiczny florystyczno – faunistyczny – „Gryfińskie Rosiczki” – tematem ochrony jest torfowisko leśne między Gryfinem a Wełtyniem.
  • Użytek ekologiczny florystyczno – faunistyczny – Jezioro Zamkowe, celem ochrony jest Jezioro Zamkowe o cennej fitocenozie jeziornej.
  • Użytek ekologiczny florystyczno – faunistyczny Jezioro Prusin Duży – przedmiotem ochrony jest cenne stanowisko florystyczne, faunistyczne oraz fitocenoza jeziorna.
  • Użytek ekologiczny florystyczno – faunistyczny – przedmiotem ochrony jest jeziorko śródpolne na wschód od Gardna.
  • Użytek ekologiczny florystyczno – faunistyczny Drzenińskie Mokradła – zlokalizowane na południe od Drzenina śródpolne użytki ekologiczne o znaczeniu biocenotycznym (torfowisko).
  • Użytek ekologiczny florystyczno – faunistyczny „Siecino” – jest to rozlewisko śródpolne na zachód od Drzenina, miejsce występowania licznej fauny.
  • Użytek ekologiczny florystyczno – faunistyczny „Grajdołek” – przedmiotem ochrony są śródpolne oczka wodne na południowy wschód od Gryfina.
  • Użytek ekologiczny florystyczno – faunistyczny „Wodniczkowe Łąki” – łąki w rejonie Krajnika, Krzypnicy, Marwic – cenny obszar o znaczeniu biocenotycznym.
  • Użytek ekologiczny florystyczny „Mieleńskie Łąki” – podmokłe łąki na zachód od Mielenka Gryfińskiego miejsce żerowania licznych gatunków ptaków m.in. Kani Rudej.
  • Użytek ekologiczny florystyczny „Uroczysko Dołgie” – torfowisko śródleśne na północ od Dołgie, cenny obszar o znaczeniu biocenotycznym.
  • Użytek ekologiczny faunistyczny – śródpolne oczka wodne na północ od Chlebowa.

E) Stanowiska rozrodu i stałego przebywania zwierząt gatunków chronionych.

Trzy stanowiska: Orzeł Bielik, Orlik Krzykliwy, Żółw Błotny.

F) Pomniki przyrody

Do tej grupy obiektów chronionych zalicza się pojedyncze stare drzewa – 19 okazów, aleje pomnikowe – 7, głazy narzutowe – 8.

G)  42 obszary cenne przyrodniczo o dużym znaczeniu biocenotycznym.

Ochrona środowiska

1. Ochrona wód

  • zapewnienie odpowiedniej jakości wody pitnej poprzez modernizację, budowę i rozbudowę ujęć wody i sieci wodociągowych,
  • objęcie ochroną ujęć wody pitnej poprzez poprawę stanu istniejących stref ochronnych i wytyczenie nowych,
  • prowadzenie działań zmierzających do utylizacji ścieków w celu wyeliminowania zanieczyszczeń wód powierzchniowych i podziemnych poprzez modernizację i rozbudowę oczyszczalni ścieków,
  • budowa sieci kanalizacyjnej,
  • likwidacja nieszczelnych szamb, otwartych gnojowników, mogielników,
  • podjęcie działań inwestycyjnych w celu likwidacji zagrożenia przeciwpowodziowego (remont i unowocześnienie infrastruktury uszkodzonej podczas powodzi w lipcu 1997 roku,
  • wprowadzenie systemu monitoringu czystości wód i odprowadzanych ścieków.

2. Ochrona powietrza

  • Likwidacja lokalnych kotłowni i przyłączenie budynków do miejskiej sieci ciepłowniczej,
  • Gazyfikacja terenów wiejskich, propagowanie wykorzystania niekonwencjonalnych źródeł energii (elektrownie wodne, elektrownie wiatrowe, wytwórnie biogazu, kolektory słoneczne),
  • Podjęcie współdziałania przez zakłady produkcyjne w celu ograniczenia emisji zanieczyszczenia,

3. Ochrona gleby

  • Maksymalna ochrona gruntów rolnych wysokiej jakości ze szczególnym uwzględnieniem zwartych kompleksów leżących poza terenami zurbanizowanymi,
  • Stosowanie zabiegów przeciwerozyjnych na obszarach zagrożonych erozją gleb (gleby położone na stokach oraz w strefie krawędziowej Doliny Odry) poprzez zadrzewienie stoków,
  • Zachowanie w dotychczasowym użytkowaniu terenów łąk i pastwisk w Dolinie Odry oraz na śródpolnych obniżeniach,
  • Podjęcie działań na rzecz ochrony systemów melioracyjnych,

  4. Gospodarka odpadami komunalnymi

  • Rozbudowa i modernizacja wysypiska odpadów komunalnych wraz z selektywną zbiórką śmieci,
  • Przystąpienie do wprowadzenia segregacji i recyklingu odpadów komunalnych,
  • Prowadzenie monitoringu w celu zabezpieczenia przed przedostaniem się szkodliwych substancji do wód powierzchniowych i podziemnych,
  • Współdziałanie z Elektrownią „Dolna Odra” w kierunku dalszego zagospodarowania popiołów powstających w procesie wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej oraz zminimalizowanie ich wpływu na środowisko,
  • Likwidacja dzikich wysypisk.

5. Ochrona przed hałasem

  • miejsca narażone na nadmierny hałas i wibracje należy izolować pasami zieleni, nasadzeniami drzew, krzewów, w szczególnych przypadkach należy stosować ekrany dźwiękochłonne,
  • eliminować źródła hałasu.
Ochrona dziedzictwa kulturowego

Na terenie miasta i gminy Gryfino występuje wiele elementów kultury materialnej i niematerialnej wymagających ochrony. Należą do nich:

  • historyczne układy przestrzenne,
  • obiekty wpisane do rejestru zabytków,
  • obiekty ujęte w ewidencji konserwatorskiej,
  • tereny objęte strefą ochrony archeologicznej,
  • wartości materialne i niematerialne tradycji osadniczej (nazwy lokalne, znaki, symbole – herb i barwy, pomniki, zasoby piśmiennictwa, itp.),

Elementy te zostały wymienione i opisane w części I Strategii oraz w Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta i Gminy Gryfino.

Wspieranie i ochrona dziedzictwa kulturowego jest ujęta również w dokumencie rządowym z sierpnia 2000 r. pt. „Pakt dla rolnictwa i obszarów wiejskich”. W filarze III powyższego dokumentu podkreśla się, iż dziedzictwo kulturowe jest istotnym czynnikiem integrującym środowisko lokalne i winno być przedmiotem troski władz publicznych wszystkich szczebli. Dlatego, też kontynuowane będą działania związane z kształceniem i doskonaleniem animatorów kultury i liderów lokalnych. Na obszarach wiejskich realizowane będą takie programy jak:

  • „Międzyresortowy Program Edukacji Kulturalnej”
  • „Dziedzictwo kulturowe w regionie”
  • „Świadome kształtowanie krajobrazu i ochrona krajobrazu historycznego”
  • „Ginące zawody”.